مزرعه لینک چیست؟ یکی از مهم‌ترین اهداف گوگل از اجرای این الگوریتم از بین بردن ارزش مزرعه‌های لینک است؛ اما این به‌اصطلاح مزرعه لینک چیست؟ مزرعه لینک (یا شبکه لینک) یک وب‌سایت یا گروهی از وب‌سایت‌ها هستند که صرفاً با هدف تأمین لینک برای وب سایت‌های دیگر و به منظور تحت تأثیر قرار دادن رتبه صفحات و وب سایت‌های لینک شده ایجاد شده‌اند. به عنوان مثال، فرض کنید که چهار وب‌سایت به نام‌های «الف»، «ب»، «ج» و «د» داریم. در روش مزرعه لینک، وب‌سایت «الف» به وب‌سایت «ب»، «ج» و «د» بک لینک می‌دهد و در عوض از آن‌ها بک لینک می‌گیرد. در واقع، هر سایت به دیگری لینک می‌دهد و در نهایت یک شبکه از وب‌سایت‌هایی که به هم لینک داده‌اند به وجود می‌آید. 

عامل «با» یا «بی» کیفیت شدن لینک‌ها چیست؟

به منظور شناسایی و درک عامل تعیین کننده کیفیت لینک‌ها، بد نیست که به سراغ ارباب موتورهای جستجو برویم و نظرش را در این رابطه جویا شویم. در اولین پاراگراف بخش ترفندهای لینک سازی از دستورالعمل کیفیت لینک گوگل می‌خوانیم:

هر لینکی که با هدف دست‌کاری رتبه وب‌سایت در نتایج جستجو ایجاد شده باشد ممکن است که به عنوان بخشی از یک ترفند لینک سازی و تخطی از رهنمودهای گوگل برای مدیران وب تلقی شود. این قضیه تمامی رفتارهایی که شامل دست‌کاری لینک‌های ورودی به سایت و همچنین لینک‌های خروجی از سایت می‌شوند را در برمی‌گیرد.

شاید با مطالعه این پاراگراف چنان به نظر برسد که انگار با ایجاد هر لینکی که هدفش افزایش رتبه شما در نتایج جستجو است از دستورالعمل‌های گوگل تخطی کرده‌اید؛ اما در همان جمله اول یک عبارت کلیدی وجود دارد که بر تعبیر ما از این پاراگراف تأثیر قابل توجهی می‌گذارد و آن عبارت چیزی نیست به‌جز ممکن است.

گوگل نمی‌گوید که «به عنوان بخشی از یک ترفند لینک سازی و تخطی از رهنمودهای گوگل برای مدیران وب تلقی می‌شود»، بلکه می‌گوید «ممکن است که به عنوان بخشی از یک ترفند لینک سازی و تخطی از رهنمودهای گوگل برای مدیران وب تلقی شود.» همین کلمه «ممکن»، دست شما را تا حدی باز می‌گذارد؛ اما در همین حیطه‌ای که آزادی عمل دارید است که موضوع کیفیت لینک به مناقشه کشیده می‌شود.

در آخرین پاراگراف مطلب مزبور در سایت گوگل می‌خوانیم: 

بهترین راه برای ترغیب وب سایت‌های دیگر نسبت به ایجاد لینک‌های باکیفیت و مرتبط برای شما، تولید محتوا ی منحصر به فرد و متناسبی است که می‌تواند به طور طبیعی در میان جوامع اینترنتی محبوبیت کسب کند. تولید محتوای خوب نتیجه می‌دهد: لینک‌های دریافتی معمولاً رأی سردبیری (ویراستاری) مثبتی هستند که بدون اجبار به سایت شما داده می‌شوند و هر چه محتوای سودمند بیشتری داشته باشید، احتمال اینکه آن محتوا از دید صاحب وب‌سایت دیگری برای مخاطبانش ارزشمند به نظر برسد و به آن لینک بدهد بیشتر می‌شود.

از این قسمت نتیجه می‌گیریم که:

گوگل تمایل دارد که محتوای باکیفیت و محبوب تولید شود؛

و می‌خواهد که هر لینکی که به آن محتوا داده می‌شود از نوع لینک‌های Editorial یا سردبیری (در ادامه توضیح داده می‌شود) باشد. 

بنابراین با توجه به آنچه که گفته شد می‌توانیم یک تعریف بیش از حد ساده و ابتدایی برای لینک‌های با و بی‌کیفیت بیان کنیم:

لینک‌هایی که تحت کنترل ویراستاران و سردبیران سایت‌های دیگر هستند = خوب (باکیفیت)

لینک‌هایی که به طور خودکار یا بدون کنترل سردبیری یا ویراستاری ایجاد می‌شوند = بد (بی‌کیفیت)

لینک سردبیری یا ویراستاری چیست؟

پیش از آنکه بتوانیم لینک بی‌کیفیت را تعریف کنیم، ابتدا باید ببینیم که منظور از لینک سردبیری چیست. دقت کنید که لینک‌های Editorial در فارسی به «لینک‌های سرمقاله‌ای»، «لینک‌های ویراستاری» و «لینک‌های سردبیری» ترجمه شده‌اند که از اینجا به بعد با کلمه «سردبیری» به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

لینک‌های سردبیری لینک‌هایی هستند که سردبیر یک سایت با توجه به ارزشی که محتوای آن‌ها دارد به صورت طبیعی و بدون درخواست صاحب لینک آن‌ها را به مطالب وب‌سایت خود اضافه می‌کند؛ به عبارت دیگر، لینک دهنده در لینک دادن به گیرنده بک لینک مختار است و «کنترل» کاملی برای درج یا عدم درج هر لینک دارد. برای تعریف و درک بهتر این دسته از لینک‌ها شاید بهتر باشد که ببینیم لینک سردبیری چه نیست:

انتشار محتوای باکیفیت و جالب و نشستن به این امید که کسی آن را پیدا کند و به سایت شما لینک بدهد.

توجه داشته باشید که حتی بهترین محتوای جهان هم نمی‌تواند خودش برای خودش لینک بگیرد؛ مگر اینکه بیش از حد خوش شانس باشید؛ بنابراین باید برای آن تبلیغ کنید و از دیگران بخواهید تا به آن لینک بدهند. در این راستا می‌توان از تاکتیک‌های مختلفی استفاده کرد که برخی از آن‌ها دقیقاً و مطلقاً در رده سردبیری قرار می‌گیرند؛ مانند تولید محتوا، مصاحبه، اینفوگرافیک و موارد مشابه؛ اما مواردی هم وجود دارند که می‌توانند مناقشه برانگیز باشند و بعضاً باید به نکاتی توجه داشت تا از نظر گوگل لایق جریمه به نظر نرسند؛ به عنوان نمونه:

وبلاگ نویسی به صورت مهمان: در اینجا وب‌سایت لینک دهنده برای پذیرش یا عدم پذیرش محتوای شما حق انتخاب دارد. به علاوه، در مورد لینک‌هایی که در محتوا قرار می‌دهید نیز کنترل سردبیری لازم را خواهد داشت.

ارسال در دایرکتوری‌های اینترنتی: فقط باید از دایرکتوری‌هایی بک لینک بخواهید که درخواست‌ها را بررسی کرده و سایت‌ها و محتوای بی‌کیفیت را نمی‌پذیرند؛ به عبارت دیگر، دایرکتوری‌هایی که از اختیار سردبیری خود استفاده می‌کنند.

 (Press Release) رپورتاژ آگهیباید برای موضوعاتی که واقعاً ارزش خبری دارند و به احتمال زیاد، نظر مطبوعات و رسانه‌ها را جلب می‌کنند انجام شود. اساساً رپرتاژ آگهی باید پتانسیل توزیع و پخش شدن در اینترنت را داشته باشد.

نظر یا کامنت گذاشتن در وبلاگ‌ها: صرفاً نظرات باکیفیت و با محتوا در گلچینی از وبلاگ‌های متناسب این پتانسیل را دارند که تأثیر مثبتی داشته باشند. در این حالت، صاحب وبلاگ اختیار سردبیری لازم را در تائید یا رد پیام‌ها دارد.

فعالیت در فروم های اینترنتی، سایت‌های اجتماعی و پلتفرم‌های پرسش و پاسخ: مطالب اسپم گونه توسط مدیران این سایت‌ها حذف و مطالب کم کیفیت رتبه پایینی را از کاربران دریافت می‌کنند؛ لذا در اینجا کنترل سردبیری تا حد زیادی وجود دارد.

همان‌طور که مشاهده می‌کنید در همه گزینه‌های بالا تا حدی کنترل سردبیری وجود دارد. در مورد وبلاگ نویسی مهمان حتی می‌توانیم این خواسته گوگل که می‌گوید «تولید محتوای منحصر به فرد و مرتبطی که به می‌تواند به طور طبیعی در میان جوامع اینترنتی محبوبیت کسب کند» را نیز اجابت کنیم. 

با وجود این‌ها، باید به یک نکته جالب توجه که وضعیت را پیچیده‌تر می‌کند نیز اشاره کنیم و آن اینکه «هر لینک غیر سردبیری، لزوماً لینک بدی نیست.» به عنوان مثال، لینک دادن به سایتتان در پروفایل‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی دارید هیچ ضرری ندارد؛ یا مثلاً تغییر قالب محتوا از متن به ویدئو یا اسلایدشو (همراه با لینک) و یا انتشار آن در یک سایت معتبر.

اما چرا این لینک‌ها ایرادی ندارند؟ دلیلش این است که همه این‌ها فعالیت‌های ترویجی و تبلیغی معمولی هستند که بیش از آنکه به افزایش رتبه شما ربط داشته باشند، با هدف برندینگ و جذب ترافیک انجام می‌شوند؛ هر چند که در نهایت باعث بهبود رتبه شما در نتایج جستجو نیز خواهند شد. به عبارت دیگر، علاوه بر لینک‌های سردبیری، معمولاً لینک‌هایی که برای جذب ترافیک یا در راستای اهداف مرتبط با روابط عمومی ایجاد می‌شوند نیز از نظر گوگل ایرادی ندارند؛ البته به شرطی که در این مسیر به سمت انجام اقدامات غیرمعمول نروید. 

تا اینجا با لینک‌های باکیفیت و لینک‌های بی‌کیفیت آشنا شدید. در ادامه به سراغ یکی از روش‌های نسبتاً رایج دریافت لینک‌های بی‌کیفیت به نام مزرعه لینک خواهیم رفت؛ اما پیش از آن بد نیست که از اثرات منفی چنین لینک‌هایی بر وب‌سایتتان اطلاع پیدا کنید. 

لینک بد می‌تواند چه تأثیری بر رتبه سایت شما بگذارد؟

در گذشته، لینک‌هایی که کیفیت بالایی نداشتند تغییر مثبت یا منفی چندان زیادی را در وضعیت وب‌سایت در نتایج جستجو ایجاد نمی‌کردند. البته مواردی هم وجود داشت که گوگل به صورت غیر اتوماتیک جریمه‌های سنگینی را برای دست‌کاری‌های فاحش در نظر می‌گرفت، اما معمولاً برای لینک‌های بی‌کیفیت صرفاً ارزشی قائل نمی‌شد. این سیاست غیرمنطقی نبود؛ چراکه طبیعتاً شما به عنوان صاحب یک وب‌سایت کنترل زیادی بر لینک‌هایی که دریافت می‌کنید ندارید. در نتیجه، می‌توانستیم بدون نگرانی خاصی سئوی وب‌سایت‌ ها را بر یک استراتژی کمیت محور متمرکز کنیم؛ چراکه در بدترین حالت، لینک‌های بی‌کیفیت ما نادیده گرفته می‌شد. اما امروزه شرایط به‌کلی دگرگون شده و وجود لینک‌های بی‌کیفیت می‌تواند باعث سقوط آزاد رتبه شما در صفحات نتایج جستجوی گوگل شود. عامل بروز این وضعیت کیفیت محور، یکی از الگوریتم‌های گوگل به نام «الگوریتم‌ پنگوئن» است.

گوگل در سال 2012 اولین نسخه از الگوریتم جدید خود موسوم به «پنگوئن» را به اجرا در آورد که هدف اصلی آن، نابود کردن مزرعه‌های لینک (Link Farm) بود. از آن به بعد، دیگر هیچ اقدام مرتبط با لینکی از دید گوگل به دور نمی‌ماند و از همین‌جا بود که سایت‌هایی که از سیاست‌های لینک سازی مورددار استفاده می‌کردند یک‌شبه به زیر کشیده شدند. 

در ادامه، همین‌طور که الگوریتم پنگوئن با به‌روزرسانی‌های بعدی بالغ‌تر شد، عملکرد فیلترهای آن در پیدا کردن لینک‌های اسپم نیز بهبود روزافزونی پیدا کرد. در همین حین، جریمه‌های غیر خودکار گوگل نیز با تخصیص منابع بیشتر برای تیم‌های اسپم یاب افزایش چشمگیری پیدا کرده است. 

چرا مزرعه لینک مشمول جریمه‌های گوگل می‌شود؟

گوگل همیشه به دنبال این است که بهترین و مناسب‌ترین نتایج را به کاربر جستجوگر خود نشان بدهد و لذا وب‌سایت‌هایی که مفیدتر هستند را در رتبه‌های بالاتر صفحات نتایج جستجوی خود قرار می‌دهد؛ اما مشکل از اینجا ناشی می‌شود که هدف از مزرعه لینک دست‌کاری نتایج جستجو است و نه ارائه محتوای باکیفیت‌تر؛ در نتیجه اگر قرار باشد که گوگل برای مزرعه لینک ارزش قائل شود، بدترین وب‌سایت‌ها در صدر نتایج جستجو قرار خواهند گرفت که این باعث نارضایتی کاربران خواهد شد.

بنابراین، گوگل با هدف قرار دادن بهترین وب‌سایت‌ها در بالاترین مراتب، همواره به دنبال شناسایی و برخورد با چنین ترفندهایی است. اساساً گوگل همیشه قبل از تخصیص رتبه‌های بالا احتمال وجود مزرعه لینک را از طریق الگوریتم پنگوئن بررسی می‌کند.

در نتیجه، اگر به دنبال کسب رتبه‌های بهتر در نتایج جستجو هستید اصلاً به استفاده از روش مزرعه لینک فکر نکنید. چنانچه هم‌اکنون در حال استفاده از این روش هستید، قبل از اینکه توسط گوگل جریمه شوید همه برنامه‌های مرتبط با آن را متوقف کنید و اقدامات اصلاحی مقتضی را به مرحله اجرا درآورید.

اگر از مزرعه لینک به اشتباه استفاده کرده‌اید، حالا چه باید کنید؟

اگر برای خودتان یا کسب‌وکارتان وب‌سایتی به راه انداخته‌اید و بدون اطلاع از ابعاد تاریک مزرعه لینک با هدف بهبود و تقویت سئو از این روش استفاده کرده‌اید، پیش از تشخیص گوگل مراحل زیر را دنبال کنید:

اگر رقبای شما از سئوی منفی و مزرعه لینک برای آسیب‌رسانی استفاده کردند، چه باید کرد؟

با توجه به اینکه گوگل وب‌سایت‌هایی که از مزرعه لینک استفاده می‌کنند را جریمه می‌کند، برخی با اجرای این روش برای وب‌سایت‌های رقبا تلاش می‌کنند تا رتبه آن‌ها را پایین بیاورند. در پاره‌ای از موارد، وب‌سایت رقیب نیز در یک اقدام تلافی‌جویانه، مقابله‌به‌مثل می‌کند تا رتبه نسبی خود را از رقیب بالاتر ببرد. چنانچه شما هم تحت حمله این روش سئوی منفی قرار گرفتید، با طی مراحلی که در بالا به آن‌ها اشاره شد از ابزار Disavow Links Tool استفاده کرده و عدم کنترل خود بر لینک‌های مزبور را به گوگل اعلام کنید. 

حرف آخر

همه روش‌های ترفند آمیز و از جمله روش مزرعه لینک در زمره روش‌های سئوی کلاه سیاه قرار می‌گیرند؛ چراکه محتوای وب‌سایت‌هایی که از این روش استفاده می‌کنند غالباً به هم ربطی پیدا نمی‌کند، توسط انسان تولید نشده (بیشتر از طریق برنامه‌ها یا سرویس‌های خاص یا کپی از وب سایت‌های دیگر ایجاد می‌شود) و معمولاً کیفیت بسیار پایینی دارد. به خاطر داشته باشید که امروزه موتورهای جستجو می‌توانند به راحتی مزرعه‌های لینک را شناسایی کنند؛ بنابراین به هیچ عنوان با هدف تقویت سئو به سراغ استفاده از چنین روش‌هایی نروید که در نهایت چیزی به‌جز هدر رفتن منابع و پشیمانی به بار نخواهد آمد.