تحقیقات بازار چیست و چگونه باید انجام دهیم؟ اگر قصد دارید کسب و کار خود را به تازگی شروع کنید، یکی از کارهای مهمی که شما را در رسیدن به هدفهایتان کمک می‎کند انجام تحقیقات بازار است که با استفاده از آن قادر هستید نسبت به پرسونای مخاطب دید بهتری به دست آورید و اطلاعات فروش خود را مورد سنجش قرار دهید. اگر شما هم به دنبال به دست آوردن اطلاعات بیشتر در رابطه با این موضوع کلیدی و مهم هستید، خواندن مقاله تحقیقات بازار چیست می‎تواند به شما کمک بسیاری کند. در این مقاله از شرکت سورنا با ما همراه باشید.

تحقیقات بازار چیست؟

در فرآیند تحقیقات بازار شما تلاش می‎کنید که مشتریان بالفعل و بالقوه خود را بشناسید و در رابطه با مشتری های محصولات اطلاعاتی بیابید و متوجه شوید که مشتریان در رابطه با یک محصول چطور فکر می‎کنند و نسبت به آن چه واکنشی نشان می‎دهند. این تحقیقات از فعالیت های ساده آغاز شده و به مراحل پیشرفته تر می‎رسد. به عنوان مثال هنگامی که شما در رابطه با کیفیت و قیمت محصولات رقبای خود تحقیق و پرس و جو می‎کنید دائما از مشتریان خود جویا می‎شوید که راجع به محصولات و خدمات شما چه نظری دارند و نقاط ضعف و قوت خدمات و محصولات خود را از آنها می‎پرسید، در واقع تحقیقات بازار انجام داده اید و با بهره گیری از این اطلاعات در رابطه با کسب و کار خود، تصمیم گیری های بعدی خود را انجام می‎دهید.

تفاوت تحقیقات بازار با تحقیقات بازاریابی

آیا تحقیقات بازاریابی با تحقیقات بازار هر دو یک مفهوم را دارند؟ این دو می‎توانند یکی باشند و یا خیر. در علم کسب و کار برای تفاوت این دو مفهوم نمی‎توان حد و مرز مشخصی قائل شد. در بازاریابی کالا شما به دنبال خود کالا و محصول، هزینه پرداختی توسط مشتری، مکان مورد نظر جهت بازاریابی و تبلیغات هستید.این دو نوع تحقیق تا میزان زیادی می‎توانند با هم مشابه باشند و همدیگر را پوشش دهند. اما تفاوت اصلی آنها این است که این تحقیقات با تاکید بر شناخت جامعه هدف و بررسی نیازهای آن می‎باشد اما در بازاریابی شما اهداف بیشتری دارید و تمرکز اصلی و عمده شما روی محصول و نیازهای مشتری است، اما در تحقیقات به دنبال کسب اطلاعات بیشتر هستید.

تفاوت تحقیقات بازار شهودی و سیستماتیک

همانطور که گفته شد شما نباید به تحقیقات بازار تکیه کنید و دنبال روشهای پیشرفته تر نباشید. چرا که در این حالت هم جامعه هدف محدود و کوچک است و هم احتمال دارد در تصمیم گیری دچار اشتباه شوید. تحقیقات بازار سیستماتیک از روش های به کارگرفته شده و بررسی شده، توسط متخصصان صنایع مختلف استفاده می‎کند. با بهره گیری از این روش ایرادات حقیقی فعالیت شما روشن می شود و یک تیم متخصص در زمینه های آمار و بازاریابی و روانشناسی، کسب و کار شما را بررسی می‎کند و دلایل قوت و ضعف شما و کسب و کارتان را خواهند یافت. این نحوه تحقیقات باعث می‎شود تا شما بتوانید جامعه هدف خود را به درستی بیابید و نیازهای واقعی آنها را درک کنید و با گرفتن تصمیمات درست و منطقی کسب و کار خود را رونق دهید.

مزایای انجام تحقیقات بازار

شناسایی روندهای بازار

با بهره گیری از تحقیقات بازار و انجام آن به آسانی درک می‎کنید که اکنون چه روندی در بازار وجود دارد، چه روندی در حال شکل گیری و چه روندی رو به کاهش است و می‎توانید در کل تصمیم های بهتری بگیرید.

شناسایی قوی ترین رقیب

با استفاده از این تحقیقات علاوه بر شناسایی رقبای خود آگاه می‎شوید که جامعه هدف شما بیشتر از هر کسب و کار دیگر، از کدام رقیب شما محصولی را خریداری کرده یا خدماتی را دریافت کرده است. به کمک این مساله می‎توانید قوی ترین رقیب خود را شناسایی کرده و بررسی کنید که او چه کارهایی انجام داده که به موفقیت رسیده است.

اگاهی از مکان انجام تحقیقات توسط مخاطبان 

 جامعه هدف و مشتریان ممکن است بسته به نوع محصول و خدمات شما راه های متفاوتی برای انجام تحقیقات و کسب اطلاعات در مورد شما و رقبای شما انتخاب کنند. ممکن است از بلاگرها و صفحات مجازی استفاده کنند یا روی تبلیغات تلویزیون و رادیو متمرکز شوند، یا ممکن است از دوستان و اطرافیان خود تحقیق کنند. بنابراین با انجام تحقیقات بازار آگاه می‎شوید که تحقیقات بالقوه مشتریان شما به چه نحوی انجام می‎شود. با دانستن این موضوع قادر خواهید بود فعالیت های بازاریابی خود را در این زمینه قوی تر کنید و در زمان کوتاه به نتیجه مورد نظر خود برسید.

کاهش هزینه ها و کارآمدتر شدن فعالیت ها

به کمک تحقیقات بازار می‎توانید با کاهش میزان اشتباه در تصمیم گیری، هزینه ها را کاهش دهید و در زمانی کوتاه به بازدهی دلخواه خود برسید.
 توسعه محصولات مورد نیاز مشتریان

آگاهی از پرطرفدارترین محصول و خدمات شما و نیازهای اصلی مشتریان، یکی دیگر از مزیت های انجام این  تحقیقات است و به کمک آن می‎توانید روند ارائه محصولات و خدمات را تغییر دهید.

روش‌های کسب اطلاعات در تحقیقات بازار

جهت کسب اطلاعات در تحقیقات بازار روش های متفاوتی وجود دارد که باید با توجه به نیازهای خود و نوع محصولات یا خدمات ارائه شده یک روش را انتخاب کنید.

مصاحبه

مصاحبه با تک تک مشتریان یکی از روش های کسب اطلاعات است و توصیه می‎شود این مصاحبه به شکل حضوری انجام شود تا علاوه بر نحوه گفتار، بتوانید به احساسات و زبان بدن مخاطب خود آگاه شوید و با پرسیدن سوال های مناسب و هوشمندانه به احساسات آنها نسبت به برند خود پی ببرید.

پرسشنامه

طراحی پرسشنامه یکی دیگر از روش های کسب اطلاعات از مشتریان است. با استفاده از پرسشنامه قادر خواهید بود با کمترین هزینه و در مدتی کوتاه حجم زیادی از اطلاعات مورد نیازتان را کسب کنید و با تجزیه و تحلیل نتایج پرسشنامه آنها را بررسی کنید. لازم به ذکر است سوالات پرسشنامه باید کوتاه و روان باشند تا کاربر با بی حوصلگی به آنها جواب ندهد. نکته دیگر این است که به شکل های مختلف سوال هدف را از مخاطب بپرسید. با استفاده از این روش می‎توانید برای یک سوال نتیجه درست و قطعی را بیابید.

مشاهده

یک روش مناسب دیگر جهت انجام تحقیقات بازار روش مشاهده است که با استفاده از آن اطلاعات مناسبی در اختیار شما قرار می‎گیرد. در این روش بدون نیاز به معرفی خود به مشتریان و جامعه هدف می‎توانید به جمع آنها وارد شده و رفتارهای آنها را تحلیل و بررسی کنید. استفاده از این روش می‎تواند بهترین و درست ترین اطلاعات در رابطه با رفتار مشتری را نسبت به محصولات شما نشان دهد.

گروه‌های متمرکز

بررسی گروه های متمرکز یک روش دیگر کسب اطلاعات است که در این روش یک جامعه کوچک را به عنوان نمونه انتخاب کرده و افکار و رفتارشان را در رابطه با کسب و کار خود بررسی می‎کنید. لازم است بدانید گروه نمونه باید با بازار هدف شما مطابقت داشته باشد و به طور کامل پرسونای مشتریان شما را داشته باشد.

پس از آنکه توسط هر کدام از روش های فوق اطلاعات لازم را کسب کردید باید به تحلیل و بررسی آنها بپردازید و به داده های ارزشمند دست پیدا کنید. اما اگر می‎خواهید در کسب و کار خود موفق شوید باید روش ثانویه تحقیقات را نیز به کار ببرید. در این روش به جز اطلاعات مشتریان به اسناد عمومی و تخصصی و داده ها نیاز دارید که شامل آمار بازار، تاثیر اتفاقات سیاسی و نظامی بر کسب و کار شما و محتوای صنعت است. در این روش با بهره گیری از مقالات، کتاب های الکترونیکی و یا ویدئوها باید از وضعیت صنعتی که در آن فعالیت می کنید آگاه شوید و با استخراج آمارهای مهم در کنار تحلیل اطلاعات جمع آوری شده از مشتریان، یک استراتژی دقیق تر تدوین کنید.

مراحل انجام تحقیقات بازار

جهت انجام تحقیقات بازار باید گام هایی را به ترتیب بردارید تا بهترین و درست ترین نتیجه ممکن را به دست آورید.

تشخیص مساله

در قدم اول از انجام تحقیقات، اهداف خود از تحقیق را به صورت دقیق مشخص کنید و با توضیح کوتاهی از اطلاعات موردنیاز و روش گردآوری اطلاعات، به صورت شفاف جامعه هدف را مشخص کنید. 

مشخص کردن نمونه

در قدم دوم باید یک جامعه نمونه را بیابید و رفتار آنها را بررسی کنید. لازم به ذکر است هر چه جامعه را بزرگتر انتخاب کنید اطلاعات حاصل دقیق تر و صحیح تر است. 

جمع آوری اطلاعات

همانطور که گفته شد باید بهترین روش جمع آوری اطلاعات را با توجه به کسب و کار خود انتخاب کنید. به طور مثال مصاحبه تلفنی ممکن است برای یک کسب و کار بسیار مناسب باشد اما برای کسب و کار دیگر اینطور نباشد.

تحلیل نتایج

آمارها و اطلاعات گردآوری شده به بررسی و تحلیل نیاز دارند تا به داده های مفید جهت تصمیم گیری تبدیل شوند. آمارها باید شامل اطلاعات کیفی و کمی مثل جنسیت و سن افراد تا نحوه رفتار آنها نسبت به محصولات باشد. برای تحلیل نتایج می‎توانید از افراد متخصص و نرم افزارهای کاربردی کمک بگیرید.

تهیه گزارش

تهیه گزارش مرحله پایانی است و شما باید نتایج به دست آمده از بررسی و تحلیل اطلاعات را نوشته و آن را به شکل یک دستور کار مشخص درآورید. در این مرحله باید بهترین راهکارها شناسایی شوند و برای اجرای آنها به دنبال زیر ساخت باشید.

سخن آخر

با انجام تحقیقات بازار می‎توانید به دید و درک عمیق تر و دقیق تری نسبت به مشتریان و جامه هدف، نیازهای مشتریان و محصولات و خدمات خود دست پیدا کنید. با کسب اطلاعات و تجزیه و تحلیل آنها می‎توانید تصمیم های مدیریتی درست و کاربردی بگیرید.